MỘT THỜI ÁO TRẮNG: 2020

31 tháng 12, 2020

CHÚC MỪNG NĂM MỚI 2021

Tờ lịch cuối cùng sắp sửa rơi
Bên thềm năm mới chúc muôn người
Bình an hạnh phúc bao điểu tốt
Vạn vật quanh mình lắm chuyện vui.

VTY

1-NỮ SINH THỜI NAY, 2-HẠT GIỐNG

Kính họa thơ cụ Trần Tế Xương

CÁI HỌC NHÀ NHO

Cái học nhà nho đã hỏng rồi,
Mười người đi học, chín người thôi.
Cô hàng bán sách lim dim ngủ,
Thầy khóa tư lương nhấp nhỏm ngồi
Sĩ khí rụt rè gà phải cáo,
Văn chương liều lĩnh đấm ăn xôi.
Tôi đâu dám mỉa làng tôi nhỉ?
Trình có quan tiên thứ chỉ tôi.

TRẦN TẾ XƯƠNG
------
Họa

1-NỮ SINH THỜI NAY

Nữ sinh thời đại đã hư rồi
Bạo lực học đường tệ quá thôi
Vây kín dang tay bao kẻ đứng
Bu quanh hạ cẳng một em ngồi
Mái trường răn dạy nhiều điều tốt
Xã hội phơi bày lắm thịt xôi
Cuộc sống xô bồ nhân nghĩa thiếu
Thương thay rường cột nước nhà tôi!

Vũ Thu Yến

............
2-HẠT GIỐNG

Hạt giống trăm năm thu hoạch rồi
Quả chua hay ngọt như nhau thôi
Học đường anh chị hiên ngang đứng
Khu phố du côn chễm chệ ngồi
Đạo đức nghĩa nhân dường vắng bóng
Kỷ cương phép tắc quá xa xôi
Nhu mì lễ độ điều sơ đẳng
Giấy rách giữ lề đất nước tôi!

Vũ Thu Yến

(Hình minh họa cắt từ clip trên Google)

Hình ảnh có thể có: một hoặc nhiều người và mọi người đang ngồi

21 tháng 11, 2020

HỎI "TƯỢNG ĐÀI"

"Tượng đài" nghìn tỉ ở trên cao
Có thấy oai phong lẫn tự hào?
Chót vót trời xanh nhiều tiếng oán
Lềnh bềnh nước đục lắm niềm đau
Thiên tai dồn dập mưa ùa đến
Nhân họa triền miên lũ kéo vào
Trăm họ lầm than mùa bão nổi
Còn bầy sâu bọ nặng hầu bao!

Vũ Thu Yến
(hình lượm)
....
Thơ họa

Vấn Tượng

Muốn hỏi tượng kia ngự núi cao
Vàng danh ác độc hoặc anh hào
Mà đưa tộc Việt nên nghèo đói
Lại khiến nhà Nam đến khổ đau
Chả có ích chi khi bão đến
Chẳng làm gây lợi lúc mưa vào
Tốn hao tiền tỉ dân trơ mỏ
Tạo cớ người gian nhục biết bao

PL

----------

2- Bão Cuốn Em Trôi

Xác chết lăng nằm tượng cất cao
Khi dân bán sức đổi xu hào
Xây đài giữa chỗ muôn người đói
Dựng chữ trên đầu vạn kẻ đau
Nước đục không phèn tay lóng cặn
Lòng tham chẳng đáy của thâu vào
Từng mùa bão cuốn em vào ngõ
Thiếu nữ thôn làng biến gái bao

Lê Bửu Tùng
15/10/2020

29 tháng 9, 2020

NGAO NGÁN

VĂN TẾ ĐẠI THI HÀO NGUYỄN DU

TẢN MẠN VỀ TỨ TỰ THÀNH NGỮ

Nguyen Phuc Vinh Ba
15 tháng 8

TẢN MẠN VỀ TỨ TỰ THÀNH NGỮ

Tôi có sưu tập thành được 01 cuốn Tứ tự thành ngữ khoảng chừng 12 ngàn cụm từ. Ngày trước, các cụ nhà Nho ta đã sử dụng chúng rất thông thạo. Điều đó cho ta thấy được các cụ đã tiếp thu có chọn lọc cái hay của tiếng Hán. Giờ thì số thành ngữ đó được ít sử dụng hơn nhưng vẫn còn đó, trong văn chương, báo chí hay trên các hoành phi câu đối,..

Với quan điểm là làm giàu cho tiếng Việt và hiểu đúng tiếng Việt, tôi cố công tuyển lục các thành ngữ này. Trong quá trình làm việc này, tôi phát hiện đôi điều thú vị. Xin nói tản mạn với các bạn cho vui.

1. Ta thường dùng thành ngữ “thập tử nhất sinh” với nghĩa là 10 phần chết và chỉ còn 01 phần sống để chỉ một trình trạng bệnh lý nguy kịch, hy vọng sống còn rất mong manh. Tuy nhiên, đã chết 10/10 rồi thì còn đâu 01 phần sống. Vô lẽ lại chia sự vật làm 11 phần lẻ lẻ như thế. Người xưa dùng thành ngữ “cửu tử nhất sinh” các bạn ạ. Nói thế thì hợp lý hơn phải không?

Thế nhưng theo anh Tuấn Công Hoàng thì cả 2 thành ngữ đều được sử dụng, có cùng một nghĩa. Khó thế đó.

2. “Hạnh tai lạc họa 幸災樂禍” là một thành ngữ khác rất thú vị. Nghĩa của nó là vui mừng trước tai họa của người khác. Cách đây khá lâu tôi thấy anh TĐAS có dùng từ này. Thành ngữ này chỉ tâm địa xấu xa của một người vô cùng ích kỷ, có tâm lý quy ngã cực độ. Thay vì xót thương cho tha nhân bị hoạn nạn thì anh ta lại reo mừng sung sướng như thể anh ta được một mối lợi to. Ôi, người đâu mà tệ hại thế nhỉ, thế nhưng không phải là chúng ta đã không từng gặp những người như thế. Miêu tả anh ta có lẽ dùng thành ngữ này rất chuẩn xác.

3. “Manh nhân hạt mã 盲人瞎馬” là người mù cỡi ngựa cũng mù. Thành ngữ này chỉ một tình thế cực kỳ nguy hiểm, tai họa chực chờ ngay trước mắt. Chắc các bạn thừa hiểu tình cảnh này, chẳng cần dài dòng cắt nghĩa thêm. Nếu một nền kinh tế còi cọc, công nợ đầy đầu mà tiêu xài lãng phí, để thất thoát lung tung thì cũng không khác gì tình cảnh trong câu thành ngữ trên.

4. “Lam sơn chướng khí” là một thành ngữ không đúng mà lại bị đôi người dùng. Có lẽ người dùng bị ám ảnh bởi từ Lam Sơn, đất phát tích của Bình Định vương Lê Lợi. “Sơn lam chướng khí 山嵐瘴氣” mới là cụm từ đúng, tức là khí độc và hơi đá bốc ra trong núi rừng. Không hiểu từ Hán Việt nên người dùng sẽ cứ nghĩ là mình đã viết đúng. Thế mới khổ chứ.

5. Thành ngữ “Đọa tắng bất cố 墮甑不顧: Không nhìn cái om đất bị rớt. Không tiếc thương vì chuyện đã rồi, không cứu vãn được.” thì hẳn là bạn ít nghe. Tuy nhiên, các bạn thường nghe nói “xong om rồi” chứ? Tôi nghĩ rằng hai thành ngữ trên e có dây mơ rễ má với nhau.

6. “Tận mục sở thị 盡目所視: Thấy ngay tận mắt, không phải nghe kể lại” thường được dùng là “mục sở thị”. Vâng, mắt để nhìn, tai để nghe nhưng muốn diễn tả cái ý là chính bản thân mình thấy thì nên thêm chữ tận cho rõ nghĩa. Một hai bạn nữa đề xuất cụm từ "Thực mục sở thị". Thật cám ơn các góp ý đó.

Còn nhiều thành ngữ khác nữa, xin hẹn lần sau.

Read More